FIP bij de kat

Wat is FIP?

FIP is een gemuteerd (veranderd) Coronavirus welke enkel bij katten voorkomt en is niet besmettelijk voor andere dieren. F.I.P. staat voor Feline infectieuze peritonitis (besmettelijke buikvliesontsteking van de kat) en uit de naam kan je daarom al opmaken dat dit enkel bij katachtigen voorkomt. Feline betekend namelijk kat.

Coronavirus FCoV kan veranderen in FIP.

FIP is dus een gemuteerd Coronavirus welke afkomstig is van een ander vrij onschuldig diarreevirus (coronavirus – FCoV). Dit coronavirus geeft eigenlijk helemaal geen klachten of enkel wat milde diarree. Meestal is de kat er binnen enkele dagen af, maar soms kan dit virus dus een beetje veranderen (muteren) in de gewijzigde vorm die FIP heet. Dit gebeurd gelukkig maar bij een klein deel ook al raken bijna alle katten gedurende hun leven wel een keer besmet met het diarreevirus. De mutatie van een onschuldig diarreevirus naar Feline infectieuze peritonitis is niet te voorspellen en kan bij alle katten gebeuren. Het is ontstaat door een niet goed werkende afweerreactie en er is tot op heden helaas nog geen genezende behandeling.

Is F.IP. een hele besmettelijke ziekte?

Nee F.I.P. zelf is niet overdraagbaar van de ene op de andere kat. Wel is het zo dat de aanwezigheid van het Coronavirus – FCoV (diarreevirus) wel van invloed is op het ontstaan van FIP. En wanneer er meer katten aanwezig zijn in een ruimte, is de kans groter dat er besmetting met het diarree virus plaatsvindt. Dit is het zelfde principe als bij ons Covid-virus waardoor wij nu de 1.5 m maatschappij hebben moeten invoeren. Wanneer meer katten het normale Coronavirus krijgen, is de kans dus groter dat het virus muteert in een van de aanwezige kat. Hierdoor zien wij FIP vaker in een Cattery of huishouden met meerdere katten (boven de 5), gewoon omdat hier meer katten wonen die het coronavirus oplopen. Tevens zijn het met name de jongere katten tot een jaar of ander half die het meest gevoelig zijn. Waarschijnlijk omdat het afweersysteem nog minder ontwikkeld is, maar ook bij katten met een verminderde weerstand zien we vaker FIP. Stress is een belangrijke weerstand verlagende factor waardoor we bij katten na een periode van stress ook wel eens zien dat er zich FIP heeft ontwikkeld.

Er bestaan 2 varianten van F.I.P (besmettelijke buikvliesontsteking).

Er zijn momenteel twee vormen van FIP bekend, de natte en de droge vorm. Het is ook mogelijk dat er sprake is van een mengvorm. Katten met de natte vorm, waarbij er vocht in de buikholte ontstaat omdat het buikvlies ontstoken is geraakt. Het is daarbij ook mogelijk dat het borstvlies mee doet en dan wordt er ook vocht gevormd in de borstkas. Helaas is de natte vorm heftiger voor de kat en deze overlijden vaker binnen enkele dagen tot weken.
De tweede vorm van Feline infectieuze peritonitis wordt de droge vorm genoemd en hier is geen sprake van vochtproductie in de buik- of borstholte, maar worden de organen aangetast. Bij deze vorm ontstaan er dan in de organen door het hele lichaam ontstekingen. Het vaakst worden de lever, darmen, hersenen en nieren aangetast. Deze katten hebben afhankelijk van hoe ernstig de aantasting van de orgaan is een langere levensprognose, waarbij ze soms wel tot een paar maanden tot jaren kunnen overleven.

Wat zie je aan een kat met FIP?

Katten met FIP ongeacht de vorm hebben vaak koorts en vertonen gewichtsverlies. Bij de natte vorm zal de buikomvang toenemen en valt het vaak op dat er een dikke buik is maar weinig vulling op de borst (de kat lijkt dus niet dik door overgewicht). Wanneer het vocht zich ophoopt in de borstholte dan merk je dat de kat benauwd wordt omdat de longen door het vocht minder makkelijk uitzetten wat nodig is tijdens het ademen.
De droge vorm geeft meer verschillende symptomen omdat deze sterk afhangen van welke organen er aangetast zijn en in welke mate er schade is. Zo kunnen de ogen troebel worden of ontsteken, kan er sprake zijn van geelzucht, nierfalen of bloedarmoede. Er kunnen echter ook neurologische klachten ontstaan door aantasting van de hersenen of elders in de zenuwen, waardoor een kat zichtbaar kan gaan zwalken of zelfs helemaal niet meer in staat is om te lopen.

De diagnose F.I.P. wordt bij de dierenarts gesteld.

Wanneer je vermoed dat je kat ziek is of je ziet dat de vorm van zijn buik aan veranderen is, terwijl hij verder niet dikker lijkt te worden dan is het aan te raden om een afspraak met je dierenarts te maken. Daar kan aan de hand van lichamelijk onderzoek, met behulp van een bloedtest maar ook bij aanwezig van vocht in de buik vaak een waarschijnlijkheidsdiagnose gesteld worden. Helaas is het nog niet mogelijk om altijd te bevestigen dat het daadwerkelijk FIP is, maar aan de hand van verschillende criteria wordt de diagnose FIP wel steeds aannemelijker. Enkel weefselonderzoek (biopten of na het overlijden via sectie) kan met zekerheid de diagnose gesteld worden. Wanneer er meerdere katten in een huishouden zijn, kan het nuttig zijn om zeker te weten dat er inderdaad sprake was van FIP.

Kan je FIP genezen?

Helaas FIP is niet te genezen, maar kunnen medicijnen wel helpen om de ziekteverschijnselen te verminderen. Dit kan de levensduur verhogen, maar vooral de kwaliteit van leven verbeteren. Wanneer de kat al te veel last heeft van het gevormde vocht of van de bijeffecten van de aangetaste organen dan kan het soms ook nodig zijn om de kat te laten inslapen om verder lijden te voorkomen.

Kan je voorkomen dat je kat besmet raakt met FIP?

Helaas kan je nooit helemaal voorkomen dat je kat besmet raakt met FIP, omdat alle katten wel een keer in contact komen met het coronavirus welke kan muteren. Het coronavirus wordt met name door de ontlasting verspreid, dus goede hygiene in huis is heel belangrijk. Het is wel zo dat een goed werkend afweersysteem de kans verlaagd dat er uit het diarreevirus een FIP ontstaat. Om een goede afweer te hebben is het belangrijk dat de kat goede voeding krijgt, jaarlijks gevaccineerd wordt, in een schone omgeving woont, geen chronische stress ervaart en liefst in een niet te grote groep gehouden.