Hoe herken je stress bij je kat?

Chronische stress bij katten geeft gezondheids- en lichamelijke klachten

In ons land worden katten gehouden als echt huisdier, vaak met meerdere katten of andere huisdieren per huis of als onderdeel van een gezin. Voor veel katten is dit niet de ideale woonsituatie omdat katten van zichzelf eigenlijk solitair levende dieren maar er zijn ook hele sociale katten. Het is dus echt per kat afhankelijk of hij zich makkelijk of lastiger aanpast in een huishouden. Helaas zijn er ondanks alle goede zorgen van de eigenaren toch een groot aantal katten die zich meer of minder oncomfortabel voelen en daar stress door ervaren. Het is echter niet altijd duidelijk dat deze katten ook daadwerkelijk stress ervaren aangezien katten dit heel goed kunnen verbergen voor de eigenaar. Wel heeft gedegen onderzoek uitgewezen dat katten erg gevoelig zijn voor stress en dat dit gezondheidsklachten geeft waarbij blaasontsteking al dan niet met blaasgruis maar vaak zonder bacteriele oorzaak, een veel voorkomende klacht is. Daarnaast veroorzaakt het ook gedragsproblemen zoals bijvoorbeeld sproeien, naast de kattenbak gaan zitten of agressief gedrag.

Katten kunnen stress ervaren door zeer veel verschillende situaties.

Stress wordt veroorzaakt door voor de kat onvoorspelbare en oncontroleerbare situaties waar de kat zelf eigenlijk niet veel aan kan veranderen. Het steeds terugkeren van deze situatie of het niet veranderen van zo n oorzaak kan een kat chronisch stress bezorgen. Een momentje van stress door bijvoorbeeld een feestje is niet veel voorkomend en zal meestal geen blijvende schade aanrichten, want de kat gaat naar buiten of boven en na een paar uur is de rust wedergekeerd. Is er echter sprake van constante onrust door bijvoorbeeld andere huisdieren of kinderen en heeft de kat geen eigen rustige slaap- en schuilplaats dan kan dit voor een kat echt chronisch stress veroorzaken.
Ook bij meerdere katten in huis kan het ontbreken van bijvoorbeeld voldoende kattenbakken (in de ideale situatie moet iedere kat een eigen bak hebben) voor de onderdanige kat veel onrust veroorzaken als hij naar de bak moet en er zit een dominante op of naast dan zal zij niet durven te gaan. Het ophouden van urine en ontlasting is voor niemand goed, want het kan blaasstenen en verstoppingen in de hand werken.
Vlooien, wondjes, pijn aan gewrichten en andere lichamelijke ongemakken kunnen katten ongemakkelijk maken en het is niet oplosbaar voor de kat zelf. Dit is dan een oncontroleerbare situaties voor de kat met een vergrote kans op stress.
Vergeet bij het vermoeden van stress niet om ook eens buiten te kijken. Is er een dominante buurkat die lekker in je tuin vertoeft, terwijl die van jou niet meer naar buiten durft? Of kijkt je kat door het raam naar buiten en ziet hij elke keer de grote hond die uitgelaten wordt? Dit zijn zeker situaties waar sommige katten last van kunnen hebben zonder dat dit altijd zichtbaar is voor jou als eigenaar.
Herkent je geen van bovenstaande situaties meer vermoed je toch stress? Kijk dan eens wat je kat de hele dag en nacht doet. Is de kat altijd binnen of gaat hij lekker buiten jagen? Zeker bij binnenkatten is het zaak om na te gaan of hij wel voldoende wordt uitgedaagd. is er geen sprake van verveling? Uiteraard kan verveling ook kan stress in de hand werken, want de kat kan dit als zeer onplezierig ervaren.

Waar kan je bij katten opletten als aanduiding van stress?

Nu je weet dat niet alle katten even duidelijk laten zien dat ze stress ervaren en ook, dat wij, niet altijd even makkelijk kunnen zien wat eventueel stress kan veroorzaken, volgen hier een paar uitingen van stress bij katten.

• Observeren van je kat kan je veel informatie geven over hoe hij zich voelt en wanneer er sprake zou kunnen zijn van stress. Begin met de lichaamshouding; ligt hij lekker ontspannen uitgerekt en op zijn zij of met de poten recht onder de opgetrokken schouders in borst-buikhouding? Deze laatste houding is uiteraard geen ontspannen houding want de kat is constant alert en kan snel wegkomen indien dit volgens hem nodig is.
• Waar zit of ligt jou kat graag? Zit hij graag op schoot of lekker bij je op de bank? Dan zal je kat dit als prettig ervaren. Zie je echter dat je kat vaak hoog op de kast, op zolder of ergens in een hoekje gaat zitten dan kan dit een teken zijn van je kat omdat hij zich schijnbaar op de grond in de woonkamer minder veilig voelt. Loopt er een ander huisdier of wellicht is er veel onrust in huis dan kan dit de oorzaak zijn van het veilig wegkruipen. Hoe vervelend ook, het kan ook zijn dat een bepaald persoon dit opwekt, bijvoorbeeld door een harde stem, dreigend voorkomen (hoog boven de kat uitstekend) of omdat deze persoon heel druk is.
• Lijkt jou kat zich veelvuldig te wassen en te likken? Overmatig poetsgedrag tot kaalheid aan toe kan zeker een uiting van stress zijn, De kat gaat als een soort oversprong gedrag of hang naar controle contact zichzelf.
• Komt je kat nog genoeg eten en drinken? Katten die zich lichamelijk of geestelijk minder prettig voelen hebben nog wel eens last van verlies van eetlust. Als je kat meer dan een dag of twee helemaal niet eet, is dit altijd een reden om contact op te nemen met je dierenarts.
• Een altijd zindelijke kat die opeens naast de kattenbak zijn behoefte doet of niet meer naar buiten gaat is vaak een kat die of blaasklachten heeft of stress ervaart. Stress door een ander kat, maar ook een nieuwe kattenbakvulling, andere plaats van de bak of een nieuwe kattenbak kan dit allemaal veroorzaken.
• Is je kat normaal gesproken goed benaderbare en altijd vriendelijke kat opeens minder gezellig en vriendelijk dan kan dit ook een teken van stress zijn door lichamelijk ongemak of door iets uit de omgeving.


Wanneer je merkt dat je kat stress ervaart waardoor dan ook, probeer dit op te lossen voor je kat. Vermoed je lichamelijke klachten of wil je deze uitsluiten, dan is uiteraard je dierenarts bezoeken het beste.